Ondersteun de mentale gezondheid van uw medewerkers
Ruim 4 op de 10 mensen krijgt ooit in zijn leven te maken met een psychische aandoening. Circa 20% van mensen in de werkende leeftijd heeft te maken met een lichte of matige psychische aandoening die goed behandelbaar is, zoals angst of depressie¹. Er zijn vele factoren die bijdragen aan of kunnen leiden tot psychische problemen, zoals verslaving, zorgtaken (kinderopvang en/of ouderenzorg), financiële zorgen, slaaptekort, werkzekerheid en verbroken relaties. COVID-19 werkt veelal versterkend; het kan de invloed van deze factoren verergeren. Medewerkers kunnen ook angstig worden over de gevolgen van COVID-19 voor hen persoonlijk of andere gezinsleden. Het kan mensen onzeker maken over hoe zij goed voor hun gezin kunnen blijven zorgen. Met andere woorden, door COVID-19 wordt een trend die al in gang gezet was, nog sneller en duidelijker zichtbaar.

Onze manier van denken is aan het veranderen
Arbeidsnormen zijn aan het veranderen. We moeten ze als het ware opnieuw uitvinden. Werk zal meer dan ooit tijd- en plaats onafhankelijker worden. Dit vraagt veel op het gebied van leiderschap, dialoog en vertrouwen. En net als iedere werkgever heeft ook iedere medewerker daarin zijn eigen hobbels te nemen en angsten te overwinnen. Maar zeker is, dat al deze veranderingen nogal wat vragen van onze manier van denken. Oude gevoelens in nieuwe tijden zorgen immers voor de nodige verwarring en bijkomende stress. Kortom, we staan we met z’n allen voor een behoorlijke uitdaging. Daar komt nog eens bij dat het aantal medewerkers dat kampt met mentale issues hoger is dan ooit, terwijl er juist nu behoefte is aan veerkrachtige medewerkers. Veerkrachtige medewerkers zijn immers vitaal, flexibel en beschikken over een hoger verandervermogen. Daardoor zijn zij beter en sneller in staat om zich aan te passen aan de steeds veranderende omstandigheden van deze tijd.

De 5 pijlers: van mentaal ‘lek’ naar veerkracht en balans
Vitaliteit bestaat uit meer dan alleen fysieke en mentale gezondheid. Financiële en sociale aspecten spelen hierbij ook een rol, net als de mogelijkheid om je professioneel te ontwikkelen. De optelsom van al deze elementen bepaalt hoe vitaal en veerkrachtig je als medewerker bent. Veerkrachtige medewerkers vormen samen veerkrachtige organisaties en die dragen weer bij aan een dito samenleving. Veerkracht is dus niet iets wat op zichzelf staat, maar maakt onderdeel uit van een veel breder spectrum. Ieder individu moet daarbij voor zichzelf op zoek gaan naar evenwicht. Om mensen daarbij te helpen blijft het aantal programma’s gericht op de vitaliteit van medewerkers groeien. En ondanks dat de meeste werkgevers van mening zijn dat deze programma’s voordelen bieden, blijven veel medewerkers worstelen met hun veerkracht en balans². Daarom is het belangrijk dat werkgevers naast focus op de mentale veerkracht van medewerkers ook structureel aandacht (blijven) geven aan alle andere elementen van vitaliteit.

Verleid medewerkers en doorbreek taboes
Door de verschuiving van verantwoordelijkheden rust er op werkgevers een steeds grotere zorgplicht. Er worden meer inspanningen van werkgevers verwacht, ook als het gaat om de mentale gezondheid van medewerkers. De vraag is hoe je als werkgever op afstand controle en zicht hierop houdt, hoe je medewerkers kunt steunen en hoe je ervoor zorgt dat de geboden interventies en middelen zichtbaar en vindbaar zijn voor de medewerkers die hulp nodig hebben. Nog belangrijker is de uitdaging om ervoor te zorgen dat medewerkers hun mentale issues tijdig bespreekbaar durven en kunnen maken. Want daar begint het mee. Er moet een cultuur heersen, waarin medewerkers vertrouwen en veiligheid voelen en ervaren om hun gevoelens en mentale belemmeringen te delen. Kortom, het taboe dat vaak nog rust op het bespreken van mentale gezondheid met een werkgever, moet verdwijnen.

Daarnaast is het zaak om medewerkers te verleiden om aan hun veerkracht te werken. Het is namelijk niet verstandig om hen alleen maar richting een scala aan beschikbare (hulp)middelen en/of interventies te duwen. Veel medewerkers zijn gebaat bij een andere aanpak; een meer individuele benadering die de eigen regierol van medewerkers stimuleert en waarbij medewerkers worden verleid om gebruik te maken van interventies die de mentale gezondheid versterken en die hun veerkrachtige (denk)richting trainen en ‘stretchen’. Op die manier kunnen taboes maar ook belemmeringen langzaam als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Follow me: samen op weg naar emotionele gezondheid en veerkracht!
Een eerste stap in de goede richting is het aangaan van de dialoog met medewerker(s) over een duurzame overgang naar de nieuwe situatie en het belang van veerkracht en vitaliteit daarbij. Maar ook het inzetten van de nodige interventies om de manier van denken te veranderen en het creëren van een ‘open remote’ organisatiecultuur is essentieel. Hierbij moeten de belangrijkste gewenste cultuurkenmerken van tevoren wel worden gedefinieerd. Denk bijvoorbeeld aan eigen regie, open communicatie, veiligheid, wendbaarheid en transparantie. Ook moet vastgesteld worden op basis van welk gedrag er kan worden gemeten of het ingeslagen pad succesvol is. Alleen op deze wijze werken organisaties op een constructieve manier aan de emotionele en mentale gezondheid van medewerkers. Zo ontstaan nieuwe gevoelens en gedachten die passen bij deze nieuwe tijden.

Belangrijke vragen om uzelf als werkgever te stellen

Strategie

• Wat betekent mentale gezondheid voor ons bedrijf? Hoe laten we dit terugkomen in het vitaliteitsbeleid en onze manier van werken?

Communicatie

• Weten medewerkers het programma te vinden?
• En weten ze welke interventies en (hulp)middelen er beschikbaar zijn?

Organisatiecultuur

• Wat is typerend voor de huidige organisatiecultuur?
• Voelen medewerkers zich vrij en veilig genoeg om (mentale) issues te bespreken?

Focus

• Wat doen wij als organisatie om de mentale gezondheid en veerkracht bij medewerkers te ontwikkelen en/of te stimuleren?

Data-analyse

• Hebben wij zicht op de belangrijkste verzuimoorzaken en het aandeel van mentale gezondheid hierin?
• Hebben wij de data die cruciaal zijn om de juiste beleidskeuzes voor een vitaliteitsprogramma te maken?

Ketenaanpak

• In hoeverre maken wij gebruik van de mogelijkheden die de collectieve zorgverzekering biedt ter ondersteuning van de veerkracht van onze medewerkers?
• Welke laagdrempelige e-healthoplossingen kunnen we inzetten?