Hervorming arbeidsongeschiktheidsstelsel: afwachten of keuze maken?

Wat zijn de huidige problemen?

Het huidige arbeidsongeschiktheidsstelsel kampt met verschillende knelpunten:

• Complexiteit: Het stelsel is zo ingewikkeld dat het moeilijk is om uit te voeren en te begrijpen, zowel voor UWV als voor degenen die er gebruik van maken.
• Uitvoeringsproblemen: De uitvoering loopt vast door de vele verantwoordelijke partijen zonder voldoende afstemming, waardoor er grote wachtrijen zijn voor sociaal-medische beoordelingen door de keuringsartsen van UWV.
• Onzekerheid: Mensen met een arbeidsongeschiktheidspercentage van minder dan 35% (de zogenaamde 35-minners) vallen vaak buiten de boot en komen niet meer aan het werk. Ook zijn er problemen met terugvorderingen, wat voor veel onzekerheid zorgt.
• Toename verzuim en instroom: Het verzuim neemt toe en de instroom in de WIA stijgt, wat de druk op het systeem verder verhoogt.

Wat zijn de belangrijkste mogelijke hervormingen?

De kamerbrief van de minister over de opvolging van het rapport van de Onafhankelijke Commissie Toekomst Arbeidsongeschiktheidsstelsel (OCTAS) onderzoek zowel korte- als langetermijnoplossingen om het stelsel weer houdbaar te maken. Het kabinet wil het stelsel vereenvoudigen met behoud van de menselijke maat, door onder andere het aantal regelingen binnen de WIA terug te brengen.

Concreet betekent dit onder meer dat de verschillen tussen de regelingen voor volledig en duurzaam arbeidsongeschikten (IVA) en de regeling voor gedeeltelijke of niet-duurzame arbeidsongeschiktheid (WGA) worden opgeheven. Omdat de werkgeverslasten hierdoor zullen stijgen - er wordt een premiestijging verwacht van tussen de 77% en 124% - wordt onderzocht of de toerekening aan werkgevers van 10 jaar naar 5 jaar kan worden teruggebracht. Wat betekent dit voor het hybride stelsel?

UPDATE: Voorjaarsnota

In de voorjaarsnota staan twee zaken met betrekking tot dit onderwerp: Omdat UWV nog steeds kampt met grote uitvoeringsproblemen wordt er geld vrijgemaakt om de 60+-maatregel opnieuw in te voeren voor de duur van twee jaar. De ingangsdatum ligt naar verwachting in september 2025. Daarnaast wordt, zolang er lange wachttijden op een beoordeling zijn, de maatregel ‘kwijtschelden WIA-voorschotten’ voortgezet. Uit de Voorjaarsnota blijkt bovendien dat de WW verkort zal worden van 24 maanden naar 18 maanden en dat zal ook directe impact hebben op de WGA. De Loon Gerelateerde Uitkering (LGU), de eerste uitkering die medewerkers ontvangen, is gekoppeld aan het recht op WW. Dat betekent dat deze uitkering nog maar 18 maanden zal duren. Effecten daarvan kunnen zijn: hogere WGA-hiaatpremies en ook hogere PAWW- (Private Aanvulling WW en WGA) en/of WW-reperatiepremies via verzekeraars.

Onzekerheid voor werkgevers

Er bestaat op dit moment nog veel onzekerheid over de toekomst van het stelsel en het zou nog wel drie jaar kunnen duren. Alhoewel we ook hebben gezien dat bijvoorbeeld de 60+-regeling ook opeens heel snel geregeld was. Als werkgever wordt er desondanks van u verwacht dat u uw verantwoordelijkheid neemt. Kiest u ervoor om het WGA-risico publiek te verzekeren via UWV of wordt u eigenrisicodrager en brengt u het risico eventueel onder bij een verzekeraar?

Toch nu overstappen naar eigenrisicodragen? Of juist niet?

Het is lastig om in deze onzekere tijd de juiste keuze te maken. Als de verschillen tussen UWV en privé verzekeren klein zijn, is het mogelijk niet de moeite waard om nu over te stappen. Bij grotere financiële verschillen kan het echter wel degelijk interessant zijn. Het is daarom belangrijk om de specifieke situatie te beoordelen en te overwegen wat voor uw organisatie de beste optie is. Samen met u bekijken wij graag wat de juiste keuze is op dit moment.