Hoe brengt u risicomanagement binnen pensioenfonds tot leven?

Vaststelling van principes als waardevol hulpmiddel

Veel pensioenfondsbesturen worstelen met de inrichting van effectief en efficiënt risicomanagement. De houder van de sleutelfunctie risicobeheer heeft weliswaar een plek gekregen binnen het bestuur en de vervuller is aan de hand van een taakomschrijving en vaak bijbehorende charter aan de slag gegaan. Toch blijkt nog vaak dat risicomanagement wordt gezien als een geïsoleerd proces dat met name aandacht krijgt vanuit het oogpunt van de toezichthouder. En dat is zonde. Risicomanagement draagt direct bij aan het behalen van de beoogde doelstellingen van het pensioenfonds.

Formuleer uw principes

Om de toegevoegde waarde van integraal risicomanagement optimaal te benutten, moet het bestuur het risicomanagementproces vanuit het perspectief van de eerste lijn erkennen en omarmen. De vaststelling van risicomanagementprincipes zijn daarbij een waardevol hulpmiddel. Risicomanagementprincipes zijn ‘uitspraken’ van het volledige bestuur die het belang en de toegevoegde waarde van risicomanagement expliciet benoemen en benadrukken.

Wat zijn voorbeelden van deze principes?

Wanneer een pensioenfonds het risicomanagementbeleid koppelt aan een aantal, meestal 5 tot 7 principes, werkt dit meestal het best. Voorbeelden van een aantal belangrijke risicomanagementprincipes zijn:

Risicomanagement draagt bij aan een resultaatgericht en risicobewust pensioenfonds
Risicomanagement draagt aantoonbaar bij aan het behalen van doelstellingen en het verbeteren van prestaties, bijvoorbeeld op de gebieden van integriteit, naleving van wet- en regelgeving, maatschappelijke verantwoordelijkheid, (informatie)beveiliging, bestuur (‘governance’) en reputatie. Het pensioenfonds ontwikkelt en implementeert strategieën op het gebied van risicomanagement in samenhang met alle andere aspecten van het pensioenfonds.

Risicomanagement maakt integraal deel uit van alle processen binnen het pensioenfonds
Risicomanagement is geen op zichzelf staande activiteit die losstaat van de kernactiviteiten en processen binnen het pensioenfonds. Risicomanagement maakt integraal onderdeel uit van de cyclus van het jaarplan en behoort tot de verantwoordelijkheid van alle betrokkenen. Het pensioenfonds zet risicomanagement daarom in bij het bepalen van de beleggingsstrategie, de procesbeheersing (zowel intern als bij uitbestedingspartners) en bij andere voorkomende vraagstukken.

Risicomanagement maakt op transparante wijze deel uit van de besluitvorming
Risicomanagement helpt het bestuur onderbouwde keuzes te maken, prioriteiten te stellen en onderscheid te maken tussen alternatieve oplossingsrichtingen. Het pensioenfonds is een maatschappelijke organisatie die verantwoording af dient te leggen aan zijn deelnemers en de toezichthouder over het door zijn gevoerde beleid. Risicomanagement draagt bij aan het op transparante wijze afleggen van verantwoording over het gevoerde beleid door het bestuur aan de bovengenoemde stakeholders.

Verrijk uw beleid met principes

Wanneer u uw risicomanagementbeleid verrijkt met uw principes is het van belang dat u deze niet eenvoudigweg kopieert maar dat het bestuur er discussie over voert en vaststelt welke principes bij het pensioenfonds passen. U vergroot hiermee de kans op acceptatie van de principes en de mate waarin ze worden uitgedragen.

Toetsing en naleving

Met de op maat gesneden principes houdt het bestuur zichzelf bij de les, maar ook de organisaties waaraan zij activiteiten heeft uitbesteed. Ze helpen het bestuur de werking van het risicomanagementproces continu te bevragen. Het bestuur toetst zo in welke mate het grip heeft op de processen. Om te kunnen spreken van doeltreffend risicomanagement, dient een fonds in alle lagen te voldoen aan de vastgestelde principes. De risicomanager en de sleutelfunctiehouder houden continu toezicht op de naleving van deze principes. Daarmee houden zij het bestuur scherp.

Hoe werkt het opstellen en vastleggen van de principes?

Het opstellen van de risicomanagementprincipes vraagt initieel wat inspanning van de bestuurders. Zij worden bijvoorbeeld expliciet gevraagd naar hun individuele perceptie van de toegevoegde waarde. Net als de beoogde scope van risicomanagement (financieel en niet-financieel) en de communicatie omtrent risico’s in relatie tot te nemen besluiten en de beoordeling van voortgangsrapportages. Op basis van de beantwoording van deze vragen stelt het bestuur de risicomanagementprincipes vast in een interactieve sessie, meestal voorbereid door de Risk Committee of een equivalent daarvan. Aansluitend worden de principes als inleidend hoofdstuk opgenomen in het risicomanagementbeleid van het fonds.

Hulp nodig?

Onze consultants assisteren uw fonds graag bij het formuleren en vaststellen van de risicomanagementprincipes die passen bij uw fonds.

Integraal risicomanagement voor uw pensioenfonds

Integraal, volwassen, risicomanagement voor uw pensioenfonds: Weten welke mogelijke risico’s er zijn, onderzoeken hoe deze de doelstellingen van het pensioenfonds kunnen raken, om hier vervolgens passende maatregelen voor te treffen en deze ook structureel te controleren. Benieuwd welke stappen u kunt zetten?

Meer over integraal risicomanagement