De bestaande pensioensystemen in Nederland zijn fundamenteel verschillend ten aanzien van de basis-karakteristieken. Deze verschillen hebben betrekking op pensioenopbouw, financiering en financiële risico’s. In een eindloonregeling (DB) loopt de deelnemer bijvoorbeeld vrijwel geen financieel risico, terwijl in een beschikbare premie regeling (DC) de deelnemer zowel beleggings- als langlevenrisico loopt. Deze verschillende kenmerken zorgen er voor dat verschillende pensioensystemen op kwalitatieve basis vrijwel onvergelijkbaar zijn. Maar, er moeten wel belangrijke keuzes gemaakt worden met betrekking tot de vormgeving en financiering van de pensioenregeling. De inzet van scenario-analyses helpt bij het maken van deze keuzes, omdat de pensioenuitkomsten en risico’s van de verschillende pensioensystemen worden vergeleken.
Bij het ontwerp van een nieuwe pensioenregeling is het van belang om alle belanghebbenden hierbij te betrekken. De belanghebbenden kunnen conflicterende belangen hebben. Zo heeft de werkgever meestal een voorkeur voor lage en stabiele premies, terwijl de deelnemer hoge en zekere pensioenen wenst. Deze verschillende en mogelijk conflicterende belangen en de fundamenteel verschillende karakteristieken van de mogelijke pensioensystemen, maken het ontwerp van een nieuwe regeling lastig zonder goede kwantitatieve onderbouwing. Aon’s aanpak bevat de middelen om goed geïnformeerde beslissingen te kunnen maken. Hierbij wordt niet alleen gekeken naar verwachte uitkomsten, maar ook naar de risico’s en de verdeling van de risico’s over de diverse belanghebbenden. Voor de diverse mogelijke pensioensystemen, geven wij inzicht in de verwachtingen en de spreiding daaromheen van:
- de jaarlijkse kosten. De informatie betreft zowel de verwachte kosten voor de verschillende mogelijke regelingen, als de spreiding van de kosten. De spreiding van de kosten geeft inzicht in het risico van hoge premies voor de werkgever;
- de pensioenuitkomsten. Deelnemers zijn primair geïnteresseerd in het pensioen dat zij zullen ontvangen vanaf pensioendatum. De scenario-analyse geeft inzicht in de verwachte pensioenen (waarbij de eventuele indexatie en/of beleggingsresultaten wordt meegenomen) en de spreiding daaromheen. De verwachte pensioenuitkomsten worden berekend voor een aantal (vooraf af te stemmen) voorbeeldwerknemers, ook wel maatmensen genoemd.
De resultaten worden gepresenteerd op een overzichtelijke grafische manier, zodanig dat zij eenvoudig vergeleken en besproken kunnen worden. Hieronder treft u twee voorbeelden.
Onze ervaring leert dat het bespreken van resultaten van maatmensen zeer behulpzaam kan zijn tijdens het onderhandelingsproces bij de totstandkoming van een pensioenregeling. Met behulp van maatmensen wordt het verschil tussen de uitkomsten op basis van verschillende pensioenregelingen concreet en visueel en krijgt het onderhandelingsproces ‘handen en voeten’. Uit ervaring weten wij dat maatmensberekeningen zeer geschikt zijn als instrument om de goedkeuring van vakbonden of OR te verkrijgen, en daarmee draagvlak richting de deelnemers voor de nieuwe pensioenregeling.